Taal is erg belangrijk. Met taal maak je contact en als dat contact uit het zicht is zeggen we dat we van de persoon ‘taal nog teken horen’, of dat iemand ‘zwijgt in alle talen’. Met taal leg je uit wat je bedoelt, geef je informatie, verspreid je kennis, los je problemen op, en bespreek je onderlinge verhoudingen. Taal verbind je met iemand, maar woorden kunnen ook pijn doen.
Door middel van taal vertel je je levensverhaal, kun je het begrijpen en het van betekenis voorzien. Een levensverhaal is hoogst persoonlijk en gaat vooral over jezelf (Wie ben jij?) en over je herinneringen (Welke gebeurtenissen zijn er geweest in je leven?). Het gaat ook over de mensen die er toe doen in je leven (Wie komen in je verhaal voor?, Wat heb je met hen meegemaakt?). Mensen vertellen graag verhalen en die kunnen gaan over kleine dagelijkse beslommeringen, maar ook over gebeurtenissen die veel indruk hebben gemaakt. Door te vertellen krijg je inzicht in jezelf en je overtuigingen en vind je misschien wel de rode draad die de gebeurtenissen verbindt. Voorbeelden van een rode draad zijn identiteit, verdriet, verlies, angst, twijfel, en zingeving. Door de wisselwerking met je gesprekspartner orden je gebeurtenissen, geef je er betekenis aan en vorm je een verhaal over jezelf. ‘Vormen’ want verhalen zijn een constructie en liggen niet vast, maar ontwikkelen zich. Ze zijn daarnaast op het ene moment nadrukkelijker aanwezig dan op andere momenten, en sommige gebeurtenissen blijven onverteld omdat ze bijvoorbeeld te pijnlijk zijn, of omdat je je voor het verhaal schaamt.
Wat is er met je gebeurd? kun je niet altijd goed onder woorden brengen. Het helpt dan als je gesprekspartner vragen stelt waarmee je de gebeurtenis kunt ontrafelen en misschien wel een andere betekenis kunt geven (Wat vertelt de gebeurtenis over jou, denk je?, Heb je een ander beeld van jezelf gekregen door wat er is gebeurd?). Daarbij kunnen vragen over drijfveren (Welke dromen heb je voor de toekomst?), emoties, coping, belangrijke relaties en vriendschappen, en hulpbronnen aan bod komen.
Anne Enquist beschrijft het zo mooi in ‘De spreekkamer’ uit de bundel ‘Alle gedichten’ (2005):
… … een deur. Daarachter
wordt gezwegen en verteld. Verborgen
fantasieën worden woordenstromen
Er gaat een taal ontstaan, ikonen
van verlangen en verzet worden herkend,
gedeeld, verschijnen in een droom. … …
Wat is jouw levensverhaal?
